Inhoudstafel van Brug 105 ( september 2019)

Beste Lezer,

In deze aflevering van De Brug namen we een artikel over van Jos Verhulst over de dialoog van Jezus met Nikodemus, de farizeeër die drie keer genoemd wordt in het Evangelie volgens Johannes:

Hij zocht Jezus Christus 's nachts op.
Hij pleitte vóór Jezus in het Sanhedrin.
Hij was na Jezus' dood aanwezig bij de begrafenis in het graf van Jozef van Arimatea.

Er bestaat ook een apocrief boek: het Evangelie naar Nikodemus (ook wel Acta Pilati in het Latijn).

Nikodemus is een heilige van de Rooms-Katholieke Kerk en de Orthodoxe Kerk. De naamdag van Nikodemus wordt in de Rooms-Katholieke Kerk gevierd op 3 augustus.
De protestanten moeten niet veel van deze persoon hebben : gezien het feit dat Nikodemus Jezus na zonsondergang opzocht, hield Calvijn hem aan zijn gemeente voor als voorbeeld van "uiterlijk conformisme". Nikodemus ging praten met Jezus maar bleef zijn functies in de synagoge bekleden. Hij bezocht de begrafenis van Jezus Christus maar behield zijn banden met het rabbinaat. "Nicodemisme" werd door Calvijn scherp veroordeeld. Een voorbeeldje :

François De Wit

PERIKOOP IX: NIKODEMUS (JOH.3:1-15)

Nikodemus – een latere incarnatie

Door François De Wit

Niet toevallig heeft Jos Verhulst in het begin van zijn artikel een gedicht van Goethe opgenomen. Rudolf Steiner heeft namelijk laten verstaan dat Goethe een incarnatie was van Mozes. We zeggen laten verstaan omdat hij het nooit uitdrukkelijk gezegd heeft.
In de 16de jaargang van het tijdschrift “Der Europäer” verscheen iedere maand een kalender met voor antroposofen belangrijke geboorte- en sterfdata en eventuele andere incarnaties. In de aflevering van augustus, de maand waarin Goethe geboren werd zagen we :

De bron voor deze informatie is aangegeven in een paarse kleur, dat wil zeggen dat het niet uit een werk of voordracht van Rudolf Steiner komt, maar van een betrouwbare andere bron. Rudolf Meyer is een bekend antroposofisch auteur maar hij heeft zeker 40 boeken geschreven, dus we weten niet of hij het van Steiner zelf gehoord heeft (dat zou kunnen want hij leerde de antroposofie al in 1916 kennen).
De andere bron klopt niet want in GA 138 staan geen voordrachten uit 1913 maar wel uit 1912 en het is in een voordracht op 30 augustus 1912 dat Rudolf Steiner over een zekere Konrad Burdach spreekt, een germanist die professor was geweest in het Duitse Halle. Die had in datzelfde jaar een studie laten verschijnen in de Berichten van de Koninklijke Pruisische Academie voor Wetenschappen met als titel “Faust und Moses”. Rudolf Steiner haalt deze studie aan als voorbeeld om aan te tonen hoe dicht de wereld van de bovenzinnelijke inzichten in onze tijd het gewone bewustzijn nadert :

( … )
“Er wordt hier een belangrijke vraag opgeworpen – maar een vraag die men niet met de methoden van Konrad Burdach kan beantwoorden, die kan alleen met de middelen van de geesteswetenschap beantwoord worden.
( … ) Konrad Burdach heeft iets merkwaardigs gepresteerd voor de filologie. Wie zijn studie leest heeft het gevoel : het is toch zonderling hoe men louter filologisch erin slaagt om een parallel beeld uit vroegere eeuwen naast de Faust te stellen. Die oude gestalten worden in modernere vorm, alsof Goethe ze had gecreëerd terug opgevoerd. Het hele Mozesverhaal wordt op die manier, als had Goethe het uitgedacht, voor onze tijd weergegeven. Konrad Burdach wil daarmee aantonen hoe in Goethes denkwijze alles instroomt wat ook al rond die Mozesfiguur hing.
Zo staat een man voor de poort waarachter zich de bovenzinnelijke wereld bevindt die antwoorden geeft op de vraag : in hoeverre zijn gedachten, zijn spirituele machten reële krachten die doorheen de tijd doorwerken en telkens in aan de tijd aangepaste vormen terug verschijnen ? In welke richting wij ook kijken, overal klopt vandaag de wereld aan de poort van de bovenzinnelijke wereld.”
( … )

We zouden ons kunnen afvragen waarom Steiner, nu hij het er toch over heeft, niet gewoon duidelijk zegt dat Goethe de teruggekeerde Mozes is.

Ten eerste zou dat buiten het kader van de betreffende voordracht hebben gevallen, het was geen voordracht over reïncarnatie of over Goethe.
Ten tweede is Steiner wat Goethe betreft altijd wat terughoudend als het over diens persoonlijk leven gaat, hij zegt zelfs eens dat het beter zou zijn indien er over het leven van Goethe even weinig zou geweten zijn als over het leven en de figuur van Homeros (eveneens in GA 138, blz. 40). We nemen een fragment over uit De Brug nr. 70, een nummer dat volledig aan Goethe was gewijd :

“Men moet alleen weten dat de ziel die in Goethe leefde, ooit ook behoorde bij de Egyptische ingewijden, daarna in Griekenland leefde, daar beeldhouwer was en tegelijk school liep bij filosofen. Dan komt een incarnatie -, waarschijnlijk slechts één – tussen deze Griekse incarnatie en die als Goethe, maar die incarnatie kon ik nog niet vinden.”

We zien eens te meer hoe Steiner er geen problemen mee heeft om te zeggen ik weet het niet als hij het niet weet. “Een Egyptische ingewijde” kan zeer goed Mozes zijn, zelfs zijn naam klinkt Egyptisch als we maar vergelijken met de naam Thoet-moses, de naam van enkele bekende farao’s van de 18de dynastie :

( Wikipedia : sometimes read as Thutmosis, Thothmes; Ancient Egyptian: Djehutymes, meaning "Thoth is born" – in de Nederlandse Wiki vertaalt men : geboren uit Thoth )

( GA 138 “Von der Initiation. Von Ewigkeit und Augenblick. Von Geisteslicht und Lebensdunkel.”
De betreffende voordracht maakt geen deel uit van de cyclus, hij was oorspronkelijk niet voorzien.)

Nikodemos – een farizeeër met een Griekse naam !

Door François De Wit

Het is toch merkwaardig dat een vooraanstaande onder de joden een Griekse naam heeft. Ook twee apostelen hadden een Griekse naam : Andreas en Philippus, en ook Petrus heeft zijn nieuwe Griekse naam niet meer afgelegd. ;
Nikodemos betekent “overwinnaar van het volk” en is een toepasselijke naam voor de individualiteit die eeuwen daarvoor een onwillig volk door de woestijn moest leiden.
Maar waarom een Griekse naam en geen joodse ?
Wij stellen ons Palestina ten tijde van Christus gewoonlijk voor zoals België onder de Duitse bezetting : ;
99,9 % Belgen op een afgebakend grondgebied. Maar misschien was het in het Palestina van toen helemaal niet zo : het gebied niet zo vast omlijnd en ook de bevolking niet zo joods als we gewoon zijn te denken. In die tijd was het niet zo dat ieder volk aanspraak kon maken op een welbepaald gebied. Dat het recht van de sterkste gold vond men vanzelfsprekend. Dus als een sterk volk een zwakker overwon, dan kon dat sterk volk met het overwonnen volk doen wat het goedvond : uitroeien, verbannen, als slaaf verkopen of het ter plekke laten verder leven en gewoon belastingen doen betalen. De macht werd in feite in alle eerlijkheid uitgeoefend. In onze zogenaamde democratische tijd heeft men de instemming van de bevolking nodig om te heersen en dan begint natuurlijk het leugenachtige. Want veel meer inspraak dan tijdens de feodale tijden hebben we nu ook niet, maar de meeste mensen geloven dat wij in een democratie leven doordat de staat een grote greep heeft op het geestesleven. De Romeinen hadden de controle op het geestesleven van de overwonnen volkeren niet nodig : de macht van het zwaard was al voldoende. ;
Daardoor hadden de mensen ook een veel vrijere verhouding tot hun volkszijn, en dat verklaart misschien waarom de evangelisten vaak verwijzen naar “de Joden” alsof ze zelf geen joden waren. Die vrije verhouding tot het eigen volkszijn is verloren gegaan en verstard tot het nationalisme en chauvinisme dat nu ook de joden in hun greep heeft : joden die in Israël gaan wonen veranderen hun naam zodat hij joodser klinkt :
Golda Meir, geboren als Golda Mabovitsj ; ;
Netanyahoe’s grootvader, rabbi Mileikowsky, veranderde de familienaam in Netanyahoe; ;
Ben-Goerion werd geboren als David Gryn ; ;
Yitzhak Shamir, geboren als Yitzhak Jazernicki;
Shimon Peres geboren als Szymon Perski.
En zo zou men ook graag kunnen aantonen dat Nikodemus een vergrieksing van de Hebreeuwse Naqdimon is. Maar dat kan zeer moeilijk hard gemaakt worden want de Naqdimon die in de joodse traditie bekend is, heeft later geleefd. En daarbij, als Nikodemus een vergriekste versie van Naqdimon is, dan zou er ook een Hebreeuws origineel moeten zijn voor Andreas en Philippus en dan blijft nog de vraag waarom de andere apostelnamen niét vergriekst zijn.

Terug naar het thuisblad