De rol van Michaël in onze huidige tijd

De spreker begon met uiteen te zetten hoe het wetenschappelijk denken doorgedrongen is tot in alle lagen van de maatschappij. Alles wordt wetenschappelijk onderzocht en beschreven, en die kennis wordt weggestopt in immense bibliotheken en databanken. Het eigenaardige van deze wetenschap is dat ze niet over de mens praat. Als ze dat doet , is dat slechts schijnbaar zo. De mens is immers slechts een toevallige verschijning in een universum dat begon met een "Big Bang" en zal eindigen in een totale entropie , een warmtedood. Wat een verschil met vroegere tijden, toen de aarde en de mens geacht werden het centrum, de zin van alle ontwikkeling te zijn. Het moderne, wetenschappelijke wereldbeeld is verscheurend voor de mens, de "mensloze" theorieën zijn een kaakslag voor hem. Hoe probeert de mens deze verscheurdheid te verwerken ? Hij houdt er een soort dubbele boekhouding op na: enerzijds denkt hij wetenschappelijk, en is overtuigd van de waarde en het belang van deze denkwijze; daarnaast onderhoudt hij een traditioneel geloof, waaruit hij kracht put, maar dat hij met zijn verstand niet benadert: hij gelooft.

Schematisch:

Bij niet-gelovigen kan het er zo uitzien:

Maar dit naast elkaar bestaan van twee gebieden is de oorzaak van veel (onbewust) lijden. Een aantal mensen vlucht: ofwel zoeken ze een enclave waar de moderne beschaving hen niet kan bereiken, bvb. ergens in de natuur, ofwel nemen ze hun toevlucht tot drugs en andere middelen die het bewustzijn vertroebelen.

Een eigenschap van het wetenschappelijk denken is dat het de wetten die toepasbaar zijn op de buitenwereld, ook laat gelden voor het innerlijke van de mens, bvb. de wet van behoud van energie, volgens dewelke in een systeem de energie constant is, en enkel een andere vorm aanneemt (vb.: chemische energie wordt omgezet in mechanische). Maar de mens is nu eenmaal uniek in het natuurrijk: hij kan materie in zijn innerlijke vernietigen ! Daardoor kan hij pas denken, handelen enz. en is hij niet onderworpen aan het determinisme, de dwingende wet van oorzaak en gevolg die in de natuur heerst: de mens is daardoor vrij. De kennis omtrent deze vrijheid wordt door het wetenschappelijk denken versluierd. Vandaar dat dit wetenschappelijk denken ook kan gezien worden als een monster dat de mens verslindt. Het monster van de intellectualiteit is een beeld dat mensen uit vroegere tijden zagen als een toekomstbeeld: de draak, de draak die in bedwang gehouden wordt door Sint-Joris of door Michaël. Want dit wetenschappelijk denken moet niet afgeschaft worden, het moet alleen op zijn gebied teruggedrongen worden. De strijd van Michaël begon zo'n 100 jaar geleden en zal nog ongeveer 250 jaar duren.

De draak van het wetenschappelijk denken is ongelofelijk arrogant en alomtegenwoordig. Hij wil alle geledingen van de maatschappij beheersen. Met minachting en hoon wordt neergekeken op al wie op een "alternatieve" manier iets probeert door te voeren tot heil van de mens. Als bvb. antroposofische artsen een kruidengeneesmiddel willen voorschrijven dat effectief werkt, dan wil de draak van het wetenschappelijk denken dat er eerst een objectief, dubbelblind onderzoek uitgevoerd wordt, dat de werkzame bestanddelen in een labo geïsoleerd worden en liefst nog chemisch nagemaakt worden door de farmacologen.

Michaël is sterker dan de draak, hoewel het er de schijn van heeft dat het omgekeerde waar is. Want Michaël maakt niet veel lawaai, hij is niet agressief, terughoudend zelfs; hij respecteert de totale vrijheid van de mens. Hoe kunnen we hem bijstaan ? Door te zién, door inzicht, door niet te vluchten, noch naar fysieke schuilplaats ergens in de Provence bvb., noch in een geestelijke schuilplaats (nationalisme, fundamentalisme enz.). Door kennis, door het innerlijk van de mens te leren kennen. Kennis van de mens, dat is de letterlijke vertaling van het woord "antroposofie". Daarbij is het goed te weten dat antroposofie geen zaak is van grote aantallen, maar van diepte, van verdieping. Zij staat nu nog in haar kinderschoenen, maar is voorbestemd om zeker 1000 jaar mee te gaan, dus veel langer dan de heerschappij van Michaël zal duren. We mogen niet vergeten dat Michaël betekent "het gelaat van God", Michaël heeft het aangezicht van Christus: hij strijdt voor het ware Christendom. En ook dit Christendom moet in feite nog beginnen . . .

Op dat ogenblik stapte Dr. Hériard-Dubreuil van achter zijn tafeltje, door de kamer, naar het grote raam dat uitzicht biedt over de tuin en een stuk van de Brusselse hemel. Niet iedereen begreep direct wat er aan de hand was, maar het was ondertussen 15u 30, de gedeeltelijke zonsverduistering was al begonnen: voor onze ogen speelde zich een strijd af tussen het licht en de duisternis . . . De volgende, totale zonsverduistering gaan we meemaken op 11 augustus 1999.

fdw

Terug naar de inhoudstafel M - Q.