In "Trouw" verscheen op 14 augustus het merkwaardige bericht dat de katholieke kerk niet lang-er gaat proberen de joden te bekeren; er is ter-zake een gezamelijke verklaring verschenen van de Amerikaanse bisschoppen en een aantal rab-bijnen.
Zoekende naar de achtergronden voor deze merkwaardige evolutie vond ik dat er in Rome enkele maanden geleden katholiek-joodse gesprekken zijn geweest, en ik heb de verklaring gelezen die de grootrabbijn van Rome, Riccardo Di Segni, daarbij heeft afgelegd. Zijn tekst geeft een samenvatting van de orthodox-joodse visie op de verhouding tussen joden en niet-joden, voorge-dragen op een joods-katholiek gesprek.
Je kan de tekst vinden op:
www.shalom.it/2.02/I.html#1
Hieronder de passages die me het meest troffen, met mijn vertaling (hopelijk zit ik er niet te veel naast). De grond van de zaak is, dat er op basis van hun afstamming volgens Di Segni twee soor-ten mensen zijn, onderworpen aan verschillende morele wetten. De mensheid stamt in haar totaliteit af van Noe: ³L¹intera umanità discende dunque dalla famiglia di Noè; per questo tutte le genti vengono chiamate, nel linguaggio rabbinico, Noachidi, figli di Noè² (Œde hele mensheid stamt dus af van Noe¹s familie; daarom worden alle mensen, volgens de rabbijnse terminologie, Noachiden genoemd²).
De joden zijn volgens Di Segni dus Noachiden, maar ze zijn nog meer: zij zijn bovendien afstam-melingen van Abraham: ³Nella famiglia umana esiste però un gruppo particolare, quello dei figli d¹Israele, anch¹essi origariamente Noachidi, ma che in virtù della discendenza da Giacobbe - Israele, nipote e prosecutore di Abramo, si distinguono in quanto devono osservare una normativa molto più estesa, fatta anche di altre regole, in parte religiose cerimoniali. E¹ una condizione che potremo definire sacerdotale e di servizio: Œun regno di sacerdoti e un populo distinto¹ (...) Universalismo ebraico signficia due strade parallele verso la salvezza; é sufficiente che ognuno segua la strada in cui si trova della sua nascita e ne rispetti le relative norme. Il Noachide, che segue le sue sette regole e ne riconosce l¹origine divina, viene definito Œil fervente delle nazioni del mondo¹ e ha parte nel mondo futuro² (ŒIn de familie van de mensheid bestaat echter een bijzondere groep, de kinderen van Israël, die van oorsprong ook Noachiden zijn, maar die door hun afstamming van Jacob-Israël, kleinzoon en opvolger van Abraham, zich onderscheiden doordat ze een veel uitgebreider normenstelsel moeten gehoorzamen, met andere regels die ten dele van religieus-ceremoniële aard zijn. Hun toestand kunnen we beschrijven als dienend-priesterlijk: Œeen rijk van priesters, en een uitgezonderd volk¹ (...) Joods universalisme betekent, dat er twee parallelle wegen zijn naar de redding; het volstaat dat eenieder de weg volgt waarop hij zich door geboorte bevindt en de normen volgt die bij die weg horen. De Noachide, die de zeven regels van zijn weg volgt en de goddelijke herkomst van die regels erkent, wordt genoemd Œeen ijveraar van de naties van de wereld¹ en heeft deel aan de toekomstige wereld¹).
In deze visie wordt de mensheid dus op basis van afstamming (Œ in virtù della discendenza¹...Œdella sua nascita¹) in twee groepen gesplitst, namelijk joden en niet-joden, die verschillende door God gegeven morele en religieuze verplichtingen hebben. Dit onderscheid wordt door opperrabbijn Di Segni als volgt gespecifieerd: ³Ci sono persone normali, e ci sono persone speciali. Abramo è il prototipo delle persone speciali. Noè di quele oneste ma comuni e senza slanci² (ŒEr zijn normale personen en speciale personen. Abraham is het prototype van de speciale persoon. Noé is het voorbeeld van een eerlijke maar alledaagse persoon, zonder strevingen²).
De regels waaraan de Noachiden zich moeten onderwerpen stammen volgens de opperrabbijn uit de rabbijnse traditie, en hij specifieert ze aldus: ³Queste regole sono: il divieto di ogni culto estraneo a quello monoteistico, il divieto della bestemmia, l¹obbligo di costituire tribunali, il divieto dell¹ omicidio, del furto, dell¹adulterio e dell¹incesto, il divieto di mangiare parti strappate ad animali in vita² (Œdeze regels zijn: het verbod van iedere cultus die vreemd is aan het monotheïsme, het verbod op godslastering, de verplichting om rechtbanken op te richten, het verbod op doodslag, diefstal, overspel en incest, het verbod om delen te eten losgemaakt van levende dieren¹). Volgens Di Segni menen de meeste, maar niet alle, joodse autoriteiten dat christenen niet aan het eerste van deze zeven geboden be-antwoorden: de erkenning van het goddelijk karakter van Jezus Christus en de gelijktijdige erkenning van God de Vader is volgens de mees-te van deze autoriteiten niet monotheïstisch. De opperrabbijn voegt hieraan toe: ³Se si dovesse applicare alla lettera il sistema delli leggi Noachidi, si dovrebbe applicare fare di tutto perché i Noachidi le osservino, anche per ciò che riguarda il divieto di culti estranei. Ognuno dovrebbe diventare un missionario della feda pura² (ŒIndien men het stelsel van de Noachidische wetten letterlijk zou toepassen, zou men alles moeten in het werk stellen om de Noachiden die wetten te doen volgen, met inbegrip van een verbod op vreemde cultussen. Iedereen zou een missionaris moeten zijn van het zuivere geloof¹). Dat betekent dat volgens de meeste religieuze joden het christendom dus zou moeten verboden worden (vermits het niet monotheïstisch is), en dat iedereen terzake een missionaris zou moeten zijn.
Di Segni stelt in zijn uiteenzetting een modus vivendi voor tussen christenen en joden: ³I cristiani dovrebbero arrivare ad ammettere che gli ebrei, in virtù della loro elezione originaria e irrevocabile, e del possesso e dell¹osservanza della Torà, possiedono una loro via autonoma, piena e speciale verso la salvezza che non ha bisogno di Gesù (...) Da parte ebraica a questo movimento dovrebbe corrispondere l¹affermazione del principio che la fede in Gesù non sia incompatibile (beninteso per i christiani, non per gli ebrei) con il culto del D-o unico. Principio che è accettato in tradizioni autorevoli dell¹ebraismo, ma che dovrebbe diventare prevalente e maggioritario² (Œde christenen zouden ertoe moeten komen om te erkennen dat de joden, uit hoofde van hun oorspronkelijke en onomkeerbare uitverkorenheid, en omwille van hun bezit en aanhankelijkheid aan de Torah, over een eigen, volwaardige en speciale heilsweg beschikken waarbij Jezus niet nodig is (...) Van joodse zijde zou hier tegenover moeten staan de bevestiging dat het geloof in Jezus niet onverenigbaar is (wel te verstaan voor christenen, niet voor joden) met de cultus van de ene G-d. Een principe dat in gezaghebbende tradities van het jodendom wordt aanvaard, maar dat prevalent en overwegend zou moeten worden¹).
Di Segni¹s visie impliceert een fundamentele twee-deling binnen de mensheid. Joden en niet-Joden zouden zich beiden aan een verschillend stelsel van regels moeten onderwerpen, die in Talmud zijn omschreven, en voor geen van beiden is godsdienstvrijheid weggelegd. Die theorie doet me denken aan de denkbeelden van de Joodse Lubavitch-beweging. Deze beweging stelt even-eens dat de tien geboden voor de Joden gelden, en dat voor de niet-Joden (de ŒNoachiden¹) een zevental geboden gelden die in de Talmud vermeld zijn. De Lubavitch-aanhangers zijn erg radicaal. Zij vinden bv. dat kerstmis moet verboden worden en dat niet-Joden die zich toch aan dit soort feesten te buiten gaan ter dood moeten worden gebracht:
http://www.noahide.com/xmas.htm
De invloed van deze strekking blijkt uit het feit dat de Amerikaanse congresleden de zeven noa-chide-wetten als de grondslag voor de Natie hebben erkend, en in aansluiting daarop de Œedu-cation day¹ in de USA hebben geplaatst op de verjaardag van de leider van de Lubavitch-bewe-ging.
http://thomas.loc.gov/cgi-bin/query/ z?c102:H.J.RES.104.ENR:
Maar wat staat er nu eigenlijk in die verklaring van de Amerikaanse bisschoppen en van de Amerikaanse rabbijnen? De tekst staat op het web:
http://www.usccb.org/comm/archives/2002/02-154.htm
In het joodse deel van de tekst valt vooral op, dat het jodendom wordt gebaseerd op fysische afstamming:
³The Jews are the seed of Abraham, Isaac and Jacob, the physical embodiment of God¹s covenant with these ancestors (...) The covenant is both physical and spiritual. The Jews are a physical people. The covenant is a covenant of the flesh. The Land is a physical place. But it is also a covenant of the spirit for it is connected to "walking in His ways" (...) this, then, is the theological definition of the Jews: a physical people called upon to live in a special relationship with God" (De joden zijn het zaad van Abraham, Isaac en Jacob, de fysieke belichaming van Gods Verbond met de voorouders (...) Het Verbond is tegelijk lichamelijk en spiritueel. De joden zijn een fysiek volk. Het Verbond is een verbond van het vlees. Het Land is een fysieke plaats. Maar het Verbond is ook spiritueel want het hangt samen met het "treden in Zijn voetsporen" (...) Dit is dus de theologische definitie van de joden: een fysiek volk geroepen om te leven in een bijzondere verhouding tot God¹). Hiermee verbonden is volgens de rabbijnen ook een "..abhorrence of intermarriage" ( afkeer van gemengde huwelijken").
We treffen hier dus een identificatie aan tussen enerzijds fysieke afstamming, en anderzijds geestelijke uniciteit; hetzelfde denkbeeld dat ook door Di Segni wordt voorgesteld. Er is ook sprake van een eeuwigdurend verband tussen volk en land: ³The covenant involves the Land of Canaan which is an everlasting holding" (het Verbond omvat het Land van Kanaa dat een eeuwig bezit vormt¹).
Uit de bijdrage van de bisschoppen blijkt, dat dit "covenant" of Verbond tussen Joden en God volgens hen nog steeds van kracht is. Dit is blijkbaar een nieuwe stelling, naar voor geschoven door de huidige paus:
³John Paul II has explicitly taught that Jews are "the people of God if the Old Covenant, never revoked by God" (Johannes Paulus II heeft uitdrukkelijk geleerd dat de Joden zijn: "het volk van God in het Oud Verbond, dat nooit door God is herroepen" ). Het gevolg hiervan is, dat het christendom niet is bedoeld voor joden: ³Rabbinic Judaism, which developed after the destruction of the Temple, must also be "of God" (...) From the point of view of the Catholic Church, Judaism is a religion that springs from divine revelation (...) The command of the Resurrected Jesus in Matthew 28:19 to make disciples "of all nations" (Greek = etne, the cognate of the hebrew = goyim; i.e. the nations other than Israel) means that the Church must bear witness in the world to the Good News of Christ so as to prepare the world for the fullness of the kingdom of God. However, this evangelizing task no longer includes the wish to absorb the Jewish faith into christianity and so end the distinctive witness of Jews to God in human history" (het rabbijnse jodendom, dat ontstond na de verwoesting van de Tempel, moet ook Œvan God¹ zijn (...) Volgens de katholieke kerk is dit jodendom een godsdienst die voortkomt uit goddelijke openbaring (...) Het bevel van de herrezen Christus in Mattheus 28:19 om leerlingen te maken "bij alle Volkeren¹ (Grieks = etne, weergave van het Hebreeuws = goyim, wat verwijst naar alle volkeren behalve Israël) betekent dat de Kerk in de wereld moet getuigen van de Blijde Boodschap van Chrustus, om de wereld voor te bereiden op de volheid van het Koninkrijk Gods. Maar deze evangeliserende taak omvat dus niet langer de wens om het Joods geloof in het christendom te absorberen en aldus een einde te maken aan de aparte getuigenis die de Joden over God afleggen in de menselijke geschiedenis¹).
De katholieke kerk heeft dus haar katholiek (= universeel, algemeen) karakter opgegeven en aanvaardt de opsplitsing van de mensheid in twee delen, namelijk Joden enerzijds en "goyim" of "noachiden" anderzijds. Voor beide groepen gelden verschillende religieuze normen en waarheden.
In de meeste kranten niet eens vermeld, maar niettemin een overrompelende beschavingsbreuk aan het begin van deze 21ste eeuw.