"Dit is erger dan aids"

Virus

Hepatitis C maakt steeds meer slachtoffers

Vorige vrijdag kwam voor het eerst het Hepatitis C-Forum naar buiten met alarmerende getuigenissen. En sinds begin december worden alle baby's ingeënt met een vaccin tegen hepatitis B. Wat is het verschil tussen A, B en C? Waarom duikt nu plots die nieuwe variant op? Hoe ervaart een patiënt de ziekte?

In België zijn er zo'n 100.000 mensen geïnfecteerd, maar de meesten daarvan lopen onbekommerd rond. Ze weten niet dat ze drager zijn van het virus, dat pas in 1989 ontdekt werd. "Soms voelen ze zich moe of misselijk, hun gewrichten doen pijn, maar bijna niemand legt de link met hepatitis."

Dat hoeft ook niet meteen, want in 20% van de gevallen word je als virusdrager niet echt ziek, of je geneest spontaan. Maar in 80% van de gevallen steekt de ziekte na tien tot dertig jaar de kop op in de vorm van chronische leverontsteking. Van deze patiënten krijgt 40% levercirrose, wat in de helft van de gevallen tot kanker leidt, zodat een levertransplantatie zich kan opdringen.

Vitaal

De meest bekende vormen van hepatitis waren tot dusver A en B.

Omdat de lever zo'n vitaal orgaan is, dat ondermeer de afbraak van giftige stoffen voor zijn rekening neemt, betekent elke verzwakking ervan een vermindering van de levenskwaliteit.

Type A (HPA) is de relatief goedaardige vorm, wel erg besmettelijk maar zonder ernstige gevolgen; na 3 of 4 weken gaat het gevoel van onpasselijkheid meestal vanzelf over.

Erger is het gesteld met type B (HPB), dat dezelfde gevolgen heeft als C. Ook de oorzaken lopen in grote mate gelijk: meestal via contact met besmet bloed. Druggebruikers zijn een belangrijke risicogroep vanwege de besmette injectienaalden: 70% van de intraveneuze druggebruikers zijn besmet. Ook via tatoeage- en piercingnaalden kan het virus worden overgebracht.

Anders dan bij HPB wordt HPC uiterst zelden overgedragen door seksueel contact. In 40% van de gevallen is de oorzaak onbekend, een raadsel dat de specialisten intrigeert. Wat wél vaststaat is dat het virus zich lekker voelt bij alcoholgebruik.

Het grote verschil tussen B en C is dat preventie en behandeling bij deze laatste moeilijker is, vooral omdat er nog geen doeltreffend vaccin is uitgevonden.

Professor Nevens kijkt tegelijk met pessimisme en optimisme de toekomst tegemoet. "Sinds 1990 worden het bloed en bloedproducten zorgvuldig gescreend, wat het risico op besmetting tot nul herleid. Maar mensen die vóór die tijd de infectie hebben opgelopen via bloedtransfusie, blijven een kwetsbare groep. De verwachting is dat het aantal zieken in de hele wereld zal blijven toenemen tot 2010. In mijn praktijk is het aantal leverkankers de jongste jaren met 30% gestegen. Deze evolutie gaat grote problemen scheppen, ook omdat er nu al een schrijnend tekort is aan organen voor transplantatie. Anders dan bij aids beschikken wij niet over budgetten voor research en behandeling."

"Het goede nieuws? Dat de kans op genezing de jongste jaren sterk is toegenomen. Meer dan één op drie patiënten kunnen we nu al goed behandelen, en in de nabije toekomst verwacht ik nog meer doorbraken."

"Ik wist niet dat het bestond"

SINT-TRUIDEN - "Al acht jaar had ik last van onverklaarbare vermoeidheid, steeds terugkerende misselijkheid, pijn aan de vingertoppen," vertelt Katrien Lammens (40). Zij is lerares van beroep en één van de initiatiefnemers van de Vereniging voor Hepatitis C-Patiënten die in oprichting is.

"Vrienden, familieleden en bekenden reageerden onbegrijpend en sceptisch, alsof ik me aanstelde. Ook de huisarts wist er geen raad mee. Tot op 1 maart 1999 eindelijk de oorzaak van al die ellende werd gevonden: hepatitis C."

"Aanvankelijk reageerde ik opgelucht: eindelijk is de oplossing gevonden! Maar toen wist ik nog niet wat hepatitis C was. Ik had er nog nooit van gehoord, zoals de meeste mensen. Pas toen ik erover ging lezen, besefte ik dat het een ernstige ziekte was en dat ik mijn toekomstplannen kon opbergen. Je moet je job opgeven, opletten dat je niet zwanger wordt... Mijn zelfrespect kreeg fikse klappen."

"Ik heb nu pas een combinatietherapie achter de rug die zes maanden heeft geduurd. De strijd in mijn lichaam tussen de medicatie en het virus was vreselijk! Ik heb me doodziek en ellendig gevoeld. Mijn haar viel uit, de kilo's smolten weg..."

"Dankzij mijn koppig karakter, de steun van mijn partner en mijn vertrouwen in de specialist heb ik het gehaald. Het virus is nu uit mijn lichaam verdreven, maar definitieve zekerheid zal ik pas krijgen in mei volgend jaar. Hoe ik besmet ben geraakt, is nog steeds een raadsel."

Kind en Gezin-dokter: "goedkope oplossing"

BRUSSEL - Tot dusver moesten ouders, die hun kind wilden laten inenten tegen hepatitis B, met een voorschrift naar de apotheker waar een vaccin 680 frank kost. Aan de Vlaamse overheid kost het vaccin maar 250 frank.

"Ik ben content dat we in België zijn gestart, want de infectiegraad lag te hoog", zegt dokter Bernard Van Caillie, medisch kwaliteitscoördinator van Kind en Gezin.

Is er geen gevaar dat baby's slecht reageren op al die vaccinaties? Want ze krijgen ook nog polio, difterie, rubbela, bof... te slikken.

"Nee, er is geen enkele nevenwerking bekend. Die vaccinaties worden ook gefaseerd toegediend, op vier injectiemomenten: op 3, 4, 5 en 13 maanden. Een aantal vaccins worden tegelijk toegediend, en in de toekomst gaan we naar één megaspuit met alles erin."

Sinds 1 december is de procedure voor de vaccinaties helemaal hervormd. "Hoofdbedoeling is dat alles goed wordt geregistreerd, om zo per regio te kunnen zien waar de zwakke plekken zijn."

Paula Semer steunt initiatieven dokters

BRUSSEL - Paula Semer, voormalig tv-producer en senator, lijdt ook aan chronische hepatitis C. Ze vindt baat bij geneesmiddelen uit de bio-pharmaca onder begeleiding van een arts-specialist. Die verbeteren de conditie van de lever en verzachten de neveneffecten, maar werken niet genezend.

"Ik ontmoet geregeld andere patiënten, en wat mij opvalt is dat ze vaak in de kou blijven staan en een gemakkelijke prooi zijn van kwakzalvers. Erg is dat de publieke opinie weinig of niets weet over deze ernstige vorm van leverontsteking. Ook de overheid heeft nog maar weinig belangstelling getoond. Ik sta dan ook achter alle initiatieven die vechten tegen de stigmatisering en vereenzaming van de patiënten".

Massale inentingscampagne tegen hepatitis B begonnen

ANTWERPEN - Hepatitis B doet nu en dan van zich spreken als er een besmettingshaard opduikt. Want deze vorm van geelzucht is besmettelijker dan de C-variant en even gevaarlijk. Behandeling heeft maar in 50% van de gevallen succes.

Gelukkig is er een doeltreffende vaccinatie beschikbaar. Daarom dat sinds 1 december alle baby's in ons land worden ingeënt. Bedoeling is ook alle 11-jarigen te vaccineren via het Medisch Schooltoezicht.

"Dankzij de vaccinatie blijven de nieuwe generaties levenslang beschermd tegen deze ziekte, die nog steeds veel slachtoffers maakt", zegt professor Pierre Van Damme van het centrum voor epidemiologie (Universiteit Antwerpen). "In België zijn er 70.000 mensen dragers van dit virus. De gevolgen van vaccinatie zijn niet meteen zichtbaar, vandaar een onderschatting van het probleem. Je moet het over 30 jaar zien."

België is één van de eerste landen die met deze massieve vaccinatie-campagne ingaat op een advies van de Wereldgezondheidsorganisatie. Doel is zo snel mogelijk hepatitis B uit de wereld te helpen, zoals eerder is gebeurd is voor polio en pokken.

De voorbereiding van de vaccinatie in België heeft vijf jaar geduurd. Professor Van Damme heeft de kosten-batenanalyse gemaakt. "Daaruit bleek duidelijk dat vaccinatie economisch volledig verantwoord is omdat de gevolgen van de ziekte zo zwaar zijn."

Ook huisartsen kunnen gratis, via de geëigende wegen, het vaccin aanvragen.