Het volgende uittreksel, uit de voordracht van 3 augustus 1924, sluit goed aan op het vorige artikel: als de aardse atmosfeer vervuild is, dan is dat een aanwijzing dat ook de geestelijke atmosfeer niet meer helder is.

[ ... ] "Ahriman heeft bepaalde tendenzen in de cultuurontwikkeling in bezit genomen, in zijn dienst gesteld. Bedenkt u toch eens: dat de mensen intelligentie kunnen bezitten, dat is eigenlijk pas mogelijk geworden sinds de 15de eeuw, sinds de bewustzijnsziel in de mensen zit. Want die is eigendom van de mens, die kan zich intelligentie verwerven. Sedert die tijd pas is datgene tot de mens gekomen waarop ze zo geweldig pochen, deze persoonlijk-werkzame intelligentie. Probeert u maar eens een kleine rekening te maken, -eigenlijk omvat ze iets verschrikkelijk groots, maar dan alleen ruimtelijk- probeert u eens een kleine rekening te maken, mijn beste vrienden: telt u maar in gedachten eens op wat tegenwoordig op één dag door krantenschrijvers over gans de wereld uitgedacht wordt om de kranten te kunnen laten verschijnen; overziet u dat alstublieft eens. Overziet eens dit totaal aan intelligentie dat uit de pennen gekauwd wordt en op papier komt, dan gedrukt wordt enzoverder. Overziet u wat daar aan persoonlijke intelligentie door de wereld vloeit ! En gaat u dan een paar eeuwen terug, gaat u naar de 13de eeuw terug en overziet of daar eigenlijk zoiets te vinden is. Er is helemaal niets te vinden, er is gewoon geen sprake van dat daar iets van te vinden is. Maar ik wil u nog een opgave voorschotelen. Stelt u zich zo in gedachten eens voor -het is vandaag zondag, er is genoeg gelegenheid voor- hoe vele vergaderingen van West naar Oost over politieke aangelegenheden, om te beginnen over Europa, er gaande zijn, en hoeveel persoonlijke intelligentie daar terug in de atmosfeer van de aarde stroomt. Stelt u zich de 13de eeuw voor: daar deed men het zonder dat alles, geen kranten, geen vergaderingen, dat was er gewoon niet. Als u zich verplaatst naar de 13de eeuw, dan heeft u, kijkend over de wereld, een totaal vrij uitzicht; er zijn daar geen krantenredacties, geen politieke bijeenkomsten. Dat is er allemaal niet, u kijkt overal vrij door. Vandaag kijkt u en overal klotsen persoonlijk-intelligente golven. Die zijn er, daar kunt u niet doorheen kijken, men kan de lucht snijden, in het geestelijke. Net zoals in vele zalen, waar ieder zijn pijp of sigaar rookt, men de lucht kan snijden, zo is het op geestelijk gebied ook met de lucht. [...] Al deze dingen die de laatste eeuwen opgedoken zijn, wat is dat ? Dat is geestelijk voedsel voor ahrimanische machten. Die hebben dan de mogelijkheid om precies op dit gebied strijd te leveren. Daardoor zijn de mogelijkheden van Ahriman om in de grijpen in de beschaving altijd machtiger en machtiger geworden. Geesten als Ahriman zijn er natuurlijk niet om in een fysiek lichaam op aarde te incarneren, maar ze kunnen toch op aarde werkzaam zijn: zij kunnen actief worden op aarde, weliswaar niet door te incarneren, maar wel door voor een bepaalde tijd te incorporeren, te werken met de capaciteiten van een mens vanuit die mens. Het zal mijn opdracht zijn om precies over deze praktijk van Ahriman te spreken. En ik zou willen aantonen hoe Ahriman bvb. nog niet zo heel lang geleden als schrijver is opgetreden ... " [ ... ]

Daarover meer in De Brug 13 !

Terug naar de inhoudstafel A - D.